افسردگی یکی از بیماریهای رایج قرن بیست و یکم است و تقریبا هر فرد بخشی از دوران زندگی خود را در حالی که به این بیماری مبتلا بوده است سپری کرده است. یکی از درمانهایی که برای بیماری افسردگی پیشنهاد میشود استفاده از دارو های ضد افسردگی است. این داروها میتوانند به بهبود این بیماری کمک کنند و مود افراد مبتلا به افسردگی را بالا نگه دارند. بر اساس مطالعاتی که صورت گرفته است مشخص شده است انتقال دهندگانی نظیر سروتونین، نوراپی نفرین و دوپامین میتوانند به طور مستقیم بر این بیماری اثر بگذارند.
انواع داروهای ضد افسردگی بر اساس نحوه عملکرد
با توجه به این موضوع که انتقالدهندگان متفاوتی میتوانند بر افسردگی اثر بگذارند، هر یک از داروها عملکرد خاصی بر بدن دارند و میتوانند به بیماران کمک کنند افسردگی خود را درمان نمایند. انواع دارو های ضد افسردگی به صورت زیر دستهبندی میشوند:
- مهارکنندههای مونوآمین اکسیداز (MAOI)
- داروهای ضدافسردگی تریسیکلیک و تتراسایکلیک
- مهارکنندههای انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs)
- مهارکنندههای بازجذب سروتونین و نوراپینفرین
داروهای مهار کننده مونوآمین اکسیداز
اولین گروه از دارو های ضد افسردگی که باید در مورد آنها صحبت کنیم مهار کنندههای مونوآمین اکسیداز هستند. این داروها زمانی تجویز میشوند که دارو های افسردگی دیگر اثر ندارند و بیمار در وضعیت شدیدی قرار دارد.
عوارض جانبی این داروها میتوانند بسیار شدید باشند. توجه به تداخلات دارویی و رژیم غذایی خاص از جمله مواردی است که در زمان استفاده از این داروها باید مد نظر قرار گیرد.
دارو های ضدافسردگی تریسیکلیک و تتراسایکلیک
دسته دیگری از دارو های ضد افسردگی که باید به آنها اشاره کنیم داروهای تری سیکلیک و تتراسایلکیک هستند. این دسته از داروها از بازجذب سروتونین و نوروآدرنالین در سیستم عصبی بدن جلوگیر میکنند. یکی از معایب استفاده از این داروها این است که بر هورمونهای دیگر بدن مانند استیل کولین، هیستامین و دوپامین اثر میگذارند و وابستگی به آنها شدید است. گاهی این داروها باعث بروز عوارض جانبی شدید میشوند.
مهارکنندههای انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs)
زمانی که میخواهیم از دارو های ضد افسردگی صحبت کنیم باید نگاهی به مهارکنندههای انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) داشته باشیم. این داروها از رایجترین داروهایی هستند که این روزها برای افسردگی مورد استفاده قرار میگیرند. همچنین، این داروها اثرات مثبتی بر کنترل اضطراب دارند و میتوانند برای بهبود اختلالات خلقی نیز به کار روند. عوارض جانبی این داروها محدود است (در موارد نادر ممکن است باعث بروز حالت تهوع و یا استفراغ شوند) و بر هورمونهای دیگر در بدن اثر نمیگذارند. فلوکستین، پاروکستین، سرترالین، سیتالوپرام و اس سیتالوپرام از جمله دارو های ضد افسردگی هستند که در این دسته قرار میگیرند.
مهارکنندههای بازجذب سروتونین و نوراپینفرین
در ادامه معرفی دارو های ضد افسردگی باید به مهارکنندههای بازجذب سروتونین و نوراپینفرین اشاره کنیم. این داروها میتوانند مکانیسم عمل هورمونهای سروتونین و نوراپی نفرین را تحت تاثیر قرار دارند و بر هورمونهای دیگر اثر ندارند. ونلافاکسین و دولوکستین از رایجترین داروهایی هستند که در این دسته قرار میگیرند.
معرفی دارو های افسردگی با نام تجاری
اکنون دیگر متوجه شدهاید دارو های ضد افسردگی بر اساس چه مکانیسمی عمل میکنند. بهتر است بدانید بسیاری از افراد امروزه از داروهایی استفاده میکنند که با نام تجاری مرسوم هستند و تمایل دارند اطلاعات خود را در آن زمینه بالا ببرند. در ادامه به معرفی پرتکرارترین داروهایی میپردازیم که برای درمان این بیماری تجویز میشوند.
بوپروپیون
بوپروپیون یکی از داروهایی است که مکانیسم عمل آن بر اساس مهار کردن انتخابی بازجذب دوپامین و نوراپینفرین است و میتواند در درمان افسردگی مفید باشد. این دارو به طور معمول برای درمان افسردگی مورد استفاده قرار میگیرد که بر اثر تغییر فصل به وجود میآید. همچنین، این دارو برای ترک سیگار نیز مفید است.
داروی ضد افسردگی سیتالوپرام (Citalopram)
یکی از رایجترین دارو های ضد افسردگی که این روزها طرفداران زیادی دارد داروی سیتالوپرام است. این دارو میتواند برای درمان حملات پانیک و یا اختلالات وسواس نیز به کار رود. سیتالوپرام در دسته داروهای SSRIs (داروهای مهارکننده بازجذب سروتونین) قرار دارد.
بر اساس مطالعاتی که صورت گرفته است مشخص شده است سیتالوپرام بر سیستم عصبی اثر میگذارد و مصرف آن بدون مشورت با پزشک ممنوع است. معمولا، این دارو را باید 4 تا 6 هفته مصرف کنید تا بتوانید اثرات آن را بر بدن احساس کنید. معمولا روانپزشکان این دارو را با دوز کم تجویز میکنند و ممکن است بر اساس وضعیت بیمار مقدار آن را افزایش دهند. قطع خودسرانه این دارو ممنوع است و ممکن است باعث بروز مشکلاتی نظیر تشنج شود.
داروی ضد افسردگی دولوکستین (duloxetine)
یکی دیگر از دارو های ضد افسردگی دولوکستین است. این دارو برای درمان اختلالات اضطراب، اختلالات افسردگی اساسی، اضطراب عمومی و نوروپاتی دیابتی (آسیب اعصاب محیطی به دلیل دیابت) کار برد دارد. دولوکستین در دسته مهارکنندههای بازجذب سروتونین و نوراپینفرین (SNRIs) قرار میگیرد. مصرف این دارو تنها با تجویز پزشک امکانپذیر است. دولوکستین میتواند بر هورمون نوراپی نفرین که نوعی هورمون استرس به شمار میرود اثر میگذارد. استفاده از این دارو میتواند باعث افزایش نشاط و شادی در بیماران شود. معمولاريال بیماران در هفته دوم و چهارم پس از استفاده از این دارو اثرات آن را احساس خواهند کرد. اما دوره مصرف این دارو 6 ماهه است. استفراغ، سرگیجه، تهوع، سردرد شدید، لرزش و اختلالات خواب از عوارض جانبی این دارو هستند. بهتر است بدانید قطع خودسرانه این دارو ممنوع است و آسیبهای زیادی را به سیستم عصبی وارد میکند.
داروی ضد افسردگی ترازودون (Trazodone)
ترازودون از جمله داروهایی است که برای درمان افسردگی به کار میرود و نحوه عملکرد آن بازجذب سروتونین است. از ویژگیهای دیگر این دارو میتوان به کنترل اضطراب، بیخوابی، آلزایمر و سوء مصرف مواد اشاره کرد. مکانیسم عمل این دارو بازگرداندن سروتونین به مغز است. معمولا، بیماران به 2 تا 4 هفته زمان نیاز دارند تا اثرات آن را در بدن خود احساس کنند.
سخن پایانی
تا به اینجا تلاش کردیم اطلاعات کاملی را در مورد انواع دارو های ضد افسردگی در اختیار شما قرار دهیم. این داروها میتوانند به بهبود وضعیت بیماران مبتلا به افسردگی کمک کنند و آنها را در مسیر بهبودی قرار دهند. بهتر است بدانید استفاده از تمامی داروهای ضد افسردگی بدون مشورت با پزشک ممنوع است و ممکن است آسیبهای زیادی به سلامتی وارد کند. تمامی روانشناسان و مشاوران ( با اینکه اجازه تجویز دارو برای بیماران خود را ندارند) باید با این داروها و نحوه عملکرد آنها آشنایی داشته باشند. شما میتوانید باشرکت در دوره های آموزشی فرینش اطلاعات خود را در این زمینه افزایش دهید.