روانشناسی کودک چیست و چه مزایایی دارد؟

روانشناسی علمی است که به بررسی علمی فرآیندهای ذهنی می‌پردازد و اصول درست ارتباط و تعامل را با دیگران به شما آموزش می‌دهد. در گذشته، افراد تصور می‌کردند کودکان درکی به اتفاقاتی که در اطرافشان می‌افتد ندارد و یا به عبارتی چیزی نمی‌فهمند. اما باید بدانید امروزه، این رویکرد تغییر کرده است و تمامی افراد بر این امر اذعان دارند که کودکان درک درستی به محیط اطراف خود دارند و اگر در دوران کودکی آسیب ببینند، در بزرگسالی دچار چالش‌های روحی زیادی می‌شوند. در همین راستا، علمی تخصصی به نام روانشناسی کودک به وجود آمده است که تحولات روحی و جسمی کودک را مورد بررسی قرار می‌دهد.

روانشناسی کودک چیست

زمانی که والدین با نیازهای کودک خود آشنا می‌شوند می‌توانند به او کمک کنند تا بهترین رش را تجربه کند. در واقع، روانشناسی کودک روش‌های تربیتی مفید و سبک‌های فرزندپروری را در اختیار والدین قرار می‌دهد و آنها می‎توانند کودکان سالمی داشته باشند. به طور مثال، یکی از اشکالاتی که در این زمینه وجود دارد جایزه دادن به کودکان بابت چیزی است که وظیفه‌شان است.

اگر شما به کودک خود بگویید: اگه مشقات رو بنویسی، می‌تونی شب دیر بخوابی! در حال مسیر اشتباهی هستید. نوشتن تکالیف از وظایف روزانه کودک است و نباید برای آن کادو دریافت کند. در نتیجه، اگر شما این روش را ادامه دهید، کودک می‌آموزد برای انجام وظایف باید کادو و پاداش دریافت کند و همین امر در دوران نوجوانی چالش زیادی را به وجود می‌آورد. اصول روانشناسی کودک به شما کمک می‌کند فرزندان سالمی داشته باشید.

بررسی تمامی جنبه‌های رشد کودک

همانطور که تا به اینجا متوجه شده‌اید روانشناس برای کودک می‌تواند شما را در مسیر درستی قرار دهد. در علم روانشناسی کودک مسائل درمانی، شناختی، عاطفی، رشدی و رفتاری کودکان مورد توجه قرار می‌گیرند. همچنین، در صورتی که کودک با آسیب‌پذیری‌های بیولوژیک، مشکلات شناختی، استرس و موارد مشابه روبه‌رو باشد، با کمک روانشناس تمامی آنها کنترل می‌شوند.

آیا اختلالات سلامت روان در این علم مطرح هستند؟

یکی از مهمترین مواردی که در روانشناسی کودک مورد توجه قرار می‌گیرند اختلالات سلامت روان کودک هستند. بسیاری از کودکان دچار مشکلات و اختلالاتی هستند که باید درمان شوند. اختلالات یادگیری از رایج‌ترین اختلالاتی هستند که در میان کودکان دیده می‌شوند و می‌توانند آینده آنها را تحت تاثیر قرار دهند. مزایای روانشناسی کودک این است که اجازه نمی‌دهد کودکان اختلالات خود را به بزرگسالی ببرند و در نتیجه می‌توانند بزرگسالی سالمی را تجربه کنند.

تاریخچه این روانشناسی از چه سالی آغاز می‌شود؟

در قرن هفدهم، اولین مطالعات بر روی کودکان آغاز گردید. جان لاک یکی از بزرگترین افرادی است که در این زمینه نظریاتی دارد. او بر این باور است کودکان مانند یک لوح سفید به دنیا می‌آیند و سپس تجربه‌های محیطی به شکل‌گیری شخصیت آنها کمک می‌کنند. جان لاک اهمیت پدر و مادر را بسیار زیاد می‌داند و تاکید می‌کند آنها باید محیط مساعدی برای کودک خود فراهم سازند.

فروید دانشمند دیگری است که بر رشد کودک تمرکز دارد. او بر این عقیده است چیزی که شخصیت و رفتارهای دوران بزرگسالی را شکل می‌دهد تجربه‌های عمیق دوران کودکی است. امروزه، مطالعات گسترده‌ای در این زمینه صورت گرفته است و به یافته‌های ارزشمندی دست پیدا کرده‌ایم. بسیاری از کشورها به آموزش روانشناسی کودک به والدین می‌پردازند تا در آینده جامعه سالمی داشته باشند.

هدف آن چیست؟

تعیین الگوی طبیعی برای رشد کودکان و نوجوانان از اهداف اصلی این روانشناسی است. بسیاری از انحرافات، کج رفتاری‌ها و یا مشکلاتی که در آینده و در بزرگسالی به وجود می‌آید ناشی از مشکلات دوران کودکی است.

مباحث مهم این علم کدامند؟

• رشد کودک: در این علم ابعاد جسمی، ذهنی، روحی، عاطفی، اجتماعی، شخصیتی و اخلاقی بررسی می‌شوند و آموزه‌های مناسب با توجه به شرایط کودک در اختیار والدینشان قرار داده می‌شود. کودکانی که این مرحله را به خوبی پشت سر می‌گذارند در بزرگسالی افراد عادی هستند.
• توجه به نیازهای کودکان: یکی از مهمترین مواردی که در این علم مورد بحث است توجه به نیازهای کودکان است. به طور مثال، کودکان در سن مشخصی نیازمندهای زیادی به عاطفه پدر و مادر خود دارند. اما از یک سنی به بعد باید مستقل شدن آنها شروع شود. اگر مادری به این مسئله توجه نداشته باشد و حتی زمانی که کودک او وارد سن بلوغ شده است، دائما به او محبت کند، آن کودک روال طبیعی را طی نکرده است و بی‌شک با مشکلات زیادی روبه‌رو خواهد شد. همچنین، عدم توجه به نیازهای عاطفی کودک به گونه‌ای که کودک عدم عاطفه را تجربه کند، می‌تواند بسیار آسیب‌رسان باشد.
• روش‌های فرزندپروری: تعامل پدر و مادر با کودکان بسیار مهم است و به شکل‌گیری شخصیت کودکان کمک می‌کند. برخی از بزرگسالانی که دچار مشکلات اعتماد به نفس هستند، زمانی که به گذشته آنها نگاه می‌کنید متوجه می‌شوید برخودرهای مناسبی را از سوی والدین خود دریافت نکرده‌اند و همین امر اعتماد به نفس آنها را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. به طور کلی، بزرگسالی سالم در گروه پیاده‌سازی شیوه‌های درست فرزندپروری از سوی والدین است. از طرف دیگر، باید بدانید هر چقدر که یک جامعه فرزندان خود را بهتر تربیت کنند، به همان اندازه آن جامعه با رشد و پیشرفت بیشتری روبه‌رو خواهد شد.
• درمان اختلالات کودک: برخی از کودکان از همان ابتدا با اختلالات روانی خاصی متولد می‌شوند. به ویژه، اگر مادر دوران بارداری سختی را پشت سر گذاشته باشد، این مسئله باعث می‌شود که اختلالات روانی در او نمود پیدا کند. عدم سازگاری و گریه‌های متداوم ( در صورتی که از حد نرمال بیشتر باشد) نشان می‌دهد که کودک نیازمند کمک است. روانشناسی کودک این مسئله را در نظر می‌گیرد و تلاش می‌کند به والدین کمک نماید مشکلات خود را رفع کنند.

آیا مراجعه برای روانشناسی کودک الزامی است؟

اکنون متوجه شده‌اید که روانشناس کودک به شما کمک می‌کند کودک خود را در یک محیط مساعد پرورش دهید. کودکانی که بر اساس این اصول رشد می‌کنند همگی در دوران زندگی خود مسئولیت پذیر هستند و شادی را تجربه می‌نمایند. این کودکان معمولا در بزرگسالی به اختلالاتی نظیر اضطراب، مشکلات اعتماد به نفس و یا افسردگی مبتلا نمی‌شوند. همچنین، کودکانی که بر اساس اصول رشد می‌کنند قطعا آینده بهتری را تجربه خواهند کرد. زیرا می‌دانند که در مواجه با مشکلات چه رفتاری را از خود نشان دهند و یا چگونه مدیریت زندگی خود را بر عهده بگیرند.

بنابراین، والدینی که به روانشناس کودک مراجعه می‌کنند باید بدانند که قدم‌های محکمی را در تضمین آینده کودکان خود برداشته‌اند. کودکان نیازمند رشد مناسب هستند و همین رشد پایه‌گذار تمامی مراحل شخصیتی آنها در آینده خواهد بود. هر چقدر شما به عنوان والدین از داده‌های علم روانشناسی کودک بهتر بهره بگیرید، به همان اندازه می‌توانید در آینده فرزندان سالمتری داشته باشید و این آرزوی تمامی والدین است که فرزندان موفقی داشته باشند.

سخن پایانی

تا به اینجا تلاش کردیم اطلاعات کاملی را در مورد روانشناسی کودک در اختیار شما قرار دهیم. همانطور که متوجه شده‌اید این علم تمامی جنبه‌های روانی، جسمی، عاطفی، شناختی و رشدی کودک را مورد بررسی قرار می‌دهد و به کودکان کمک می‌کند در محیط مساعدی رشد پیدا کنند. اهمیت این مسئله به حدی زیاد است که امروزه بسیاری از کشورهای بزرگ دنیا سرمایه‌های زیادی را به رشد این علم اختصاص داده‌اند و می‌توانند در آینده جامعه سالمی داشته باشند. اگر شما مشاور و روانشناس هستید، می‌توانید در دوره های آموزشی ما شرکت کنید.