اضطراب اجتماعی نوعی اختلال روانی است که افراد از قرارگیری در موقعیتهای اجتماعی ترس و واهمه دارند و میترسند مورد نگاه و یا قضاوت دیگران قرار گیرند و به دلیل رفتاری که دارند تحقیر و یا شرمزده شوند. گاهی این ترس به حدی زیاد میشود که تمامی موقعیتهای اجتماعی را مختل میکند. ترسی که در اثر این نوع اضطراب به وجود میآید غیرواقعی است و نمیتوان بر آن غلبه کرد. معمولا این افراد چند روز و یا چند هفته قبل از آنکه در موقعیتهای اجتماعی قرار گیرند احساس ترس و دلشوره دارند. بر اساس مطالعاتی که در این زمینه صورت گرفته است این اختلال میتواند بر عزت نفس افراد اثر بگذارد و باعث افسردگی شود.
اضطراب اجتماعی چیست؟
همانطور که از توضیحات ابتدای متن متوجه شدید اضطراب اجتماعی نوعی ترس و واهمه از قرار گرفتن در موقعیتهای اجتماعی است. به طور مثال، ممکن است این اضطراب به ترس از سخنرانی در جمع محدود شود و یا ممکن است هر زمان که فرد در محیطهای اجتماعی قرار می گیرد اضطراب را احساس کند. گاهی این ترس و اضطراب به حدی زیاد است که مانع از انجام فعالیتهای روزانه مانند رفتن به مدرسه و یا محل کار می شود.
این افراد معمولا از دوستی با دیگران سر باز میزنند و تمایل دارند کارهای خود را به صورت تنها پیش ببرند. زمانی که افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی مجبور میشوند که در جمع قرار گیرند علائمی نظیر تعریق، تهوع، اختلال در گفتار و سرخ شدن را تجربه میکنند. گاهی اختلال اضطراب اجتماعی میتواند با اختلالهای دیگری نظیر افسردگی، هراس و اختلال وسواس فکری و عملی بروز پیدا کند. در بسیاری از موارد دیده شده است افرادی که مبتلا به این اختلال هستند برای رفع وضعیت خود به الکل و یا مواد اعتیادآور دیگر روی میآورند.
علائم اضطراب اجتماعی
این اختلال خود را با علائم مختلفی نشان میدهد. باید بدانید زمانی که فرد در یک محیط اجتماعی قرار میگیرد این علائم بروز پیدا میکنند و همین امر میتواند بسیار آسیبرسان باشد. علائم این اختلال به شرح زیر هستند:
- فرد در هنگام ملاقات با افراد غریبه به آنها نگاه نمیکند و تلاش میکند خودش را سرگرم کاری کند که با دیگران ارتباط برقرار نکند.
- فرد مبتلا به این اختلال دائما از این هراس دارد که مورد قضاوت مردم قرار گیرد.
- فرد زمانی که قرار است در یک جمع و یا گروه قرار گیرد پریشانی زیادی را تجربه می کند.
بهتر است بدانید کسانی که به این اختلال دچار هستند نوعی ترس غیر منطقی را تجربه میکنند. همگی ما ممکن است از سخنرانی در یک جمع اضطراب داشته باشیم، اما در این افراد نمود این ترس غیرواقعی است و هرگز نمیتوان دلیل محکمی برای آن پیدا کرد. این ترس تنها محدود به یک زمان خاص نیست و معمولا تا 6 ماه و حتی بیشتر با قرارگیری فرد در محیطهای اجتماعی نمود پیدا میکند. این اختلال زندگی اجتماعی افراد را به شدت مختل مینماید.
علائم فیزیکی اختلال اضطراب اجتماعی
- سرخ شدن
- تعریق
- لرزش
- بالا رفتن ضربان قلب
- احساس خالی شدن مغز
- حالت تهوع یا به هم خوردن مزاج
- عدم برقراری تماس چشمی
علل این اختلال چیست؟
اکنون ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که علل این اختلال چیست و چرا برخی از افراد اضطراب را در محیطهای اجتماعی تجربه میکنند. بررسیهای فیزیولوژیک نشان میدهد بخشی از مغز که با نام آمیگدال و یا بادامه آن را میشناسیم واکنش به ترس را مدیریت میکند. معمولا، کسانی که دچار این اختلال هستند، مشکلاتی در بخش آمیگدال آنها دیده میشود.
مسئله بعدی که در رابطه با این اختلال مطرح میشود ارثی بودن آن است. معمولا، کسانی که در اقوام درجه یک خود کسانی را دارند که به این اختلال دچار هستند، بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به آن قرار می گیرند. باورهای ذهنی افراد نیز میتواند منجر به این اختلال شوند. کسانی که عزت نفس پایینی دارند و یا حس خوبی به خودشان ندارند و همیشه احساس میکنند ممکن است مشکلی داشته باشند در معرض ابتلا به اضطراب قرار میگیرند.
روشهای درمان این اختلال چیست؟
اکنون ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که روشهای درمان اختلال اضطراب اجتماعی کدامند. بهتر است بدانید روشهای متعددی برای درمان این اختلال پیشنهاد میشوند. در همینجا به شما میگوییم روشهایی که در اینجا مطرح میشوند کلی هستند و هر کس باید تحت نظر مشاور بهترین روش را برای خود انتخاب کند.
مشاوره
یکی از بهترین روشهایی که برای درمان اختلال اضطرایب اجتماعی پیشنهاد میشود مشاوره و یا تراپی است. در این روش، به فرد آموزش داده میشود باورهای غلطی را که در مورد خود دارد کنار بگذارد و بتواند با دیگران تعامل برقرار سازد. همانطور که به این موضوع اشاره کردیم کسانی که اعتماد به نفس و یا عزت نفس پایینی دارند معمولا به این اختلال دچار میشوند. آنها با مشاوره تلاش میکنند اعتماد به نفس و عزت نفس خود را تقویت نمایند و بدانند که قضاوت دیگران در مورد آنها اهمیتی ندارد. مراحل درمان شناختی برای این نوع اضطراب به شرح زیر هستند:
- ابتدا فرد در یک محیط اجتماعی و یا هر موقعیتی که در آن ترس ایجاد میکند قرار میگیرد.
- مشاور تلاش میکند تا خطر تایید نشدن را در محیط بالا ببرد و حس ترس را ایجاد کند. در اینجاست که تحلیلها آغاز میشوند و در نتیجه فرد میتواند با مشکلات خود روبهرو شود. باورهای ذهنی غلط در این مرحله نمود پیدا میکنند و میتوانند فرد را از چیزی که در ناخودآگاه او در حال رخ دادن است مطلع سازد.
البته باید بدانید این روش درمانی برای درمان اختلال اضطراب اجتماعی زمانبر است و بیماران باید زمان کافی را به این کارا ختصاص دهند. معمولا، این اختلال در گروههایی که مشکلات تمامی اعضای گروه یکی است درمان میشود.
دارو درمانی
گاهی پزشک تصمیم میگیرد برای اینکه روند درمان را تسریع ببخشد و به بیمار کمک کند از جلسات تراپی خود بهترین نتیجه را بدست بیاورد دارو تجویز کند. داروهایی که برای درمان این اختلال پیشنهاد میشوند داروهای ضد افسردگی مانند بازدارنده بازجذب سروتونین (SSRIs) و بازدارنده مونوآمین اکسیداز (MAOIs) و داروهایی که تحت عنوان بنزودیازپین قوی شناخته میشوند هستند. این داروها افراد را در حالت متعادل نگه میدارند و در نتیجه آنها از جلسات درمانی خود به نتایج بهتری دست پیدا میکنند.
سخن پایانی
تا به اینجا تلاش کردیم اطلاعات کاملی را در مورد اختلال اضطراب اجتماعی در اختیار شما قرار دهیم. همانطور که متوجه شدهاید در این اختلال فرد با قرارگیری در موقعیتهای اجتماعی مختلف احساس ترس میکند و همین امر بر تعاملات اجتماعی او اثر میگذارد. برای درمان اختلال اضطراب اجتماعی افراد روشهایی مانند تراپی و یا دارو درمانی پیشنهاد میشوند. البته باید بدانید روش درمانی به شدت اختلال بستگی دارد. کسانی که میخواهند کار خود را به عنوان تراپیست آغاز کنند، باید با شرکت در دوره های آموزشی دانش خود را در این زمینه بالا ببرند.