سبد خرید شما خالی است.
با قابلیت جدید فرینش می توانید تست های روانشناسی را به صورت آنلاین در دسترس داشته باشید.
در دنیای امروز، سلامت روان به اندازه سلامت جسم اهمیت دارد و توجه به آن، یکی از ضروری ترین مسائل در مسیر زندگی سالم و متعادل است. با این حال، همچنان بسیاری از افراد درک دقیقی از مفاهیمی مانند اختلالات روانی ندارند یا این موضوع را با مشکلات روزمره زندگی اشتباه میگیرند. در حالی که شناخت این اختلالات میتواند به بهبود کیفیت زندگی و پیشگیری از مشکلات جدیتر کمک کند.
اختلالات روانی مجموعهای از بیماریها و شرایط ذهنی هستند که تأثیر مستقیمی بر تفکر، احساس و رفتار فرد دارند. این اختلالات میتوانند جنبههای مختلف زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهند و در صورت عدم توجه و درمان، پیامدهای منفی بسیاری به همراه داشته باشند. اما چه چیزی باعث میشود یک شرایط ذهنی به عنوان اختلال روانی شناخته شود؟
در این مقاله از فرینش، قصد داریم به این سوال پاسخ دهیم و مفهوم اختلال روانی را به زبانی ساده توضیح دهیم. همچنین با اشارهای کوتاه به انواع این اختلالات، به شما کمک میکنیم تفاوت بین اختلالات روانی و مشکلات معمول روانی را بهتر درک کنید.
اختلالات روانی به گروهی از بیماریها و ناهنجاریهای ذهنی گفته میشود که بر نحوه تفکر، احساسات و رفتار فرد تأثیر میگذارند. این شرایط میتوانند عملکرد روزمره فرد را مختل کنند و در روابط اجتماعی، شغلی یا خانوادگی او مشکلاتی به وجود آورند. برخلاف مشکلات موقتی روانی که ممکن است در اثر شرایط خاص یا فشارهای کوتاه مدت زندگی ایجاد شوند، اختلالات روانی معمولاً طولانیمدت هستند و نیاز به بررسی و درمان تخصصی دارند.
به طور کلی، برای تشخیص یک اختلال روانی، روانشناسان و روانپزشکان از معیارهای مشخصی مانند راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) استفاده میکنند. این راهنما تعریف دقیق و جامعی از اختلالات روانی ارائه میدهد و به متخصصان کمک میکند تا بر اساس شواهد علمی و علائم مشخص، اختلالات را شناسایی و درمان کنند.
درک مفهوم اختلالات روانی اولین گام در پذیرش اهمیت سلامت روان و تلاش برای رفع مشکلات مرتبط با آن است. با آگاهی از این موضوع و مراجعه به متخصصین سلامت روان، میتوان گامهای مؤثری در جهت بهبود کیفیت زندگی و سلامت ذهنی برداشت.
راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) یکی از جامعترین ابزارهای تشخیصی در حوزه روانشناسی و روان پزشکی است. این راهنما به متخصصان کمک میکند تا بهطور علمی و استاندارد اختلالات روانی را شناسایی و درمان کنند. معیارهای شناسایی در DSM-5 نهتنها به تعریف اختلالات میپردازند، بلکه به روانشناسان و روانپزشکان امکان میدهند تا علائم فرد را با الگوهای مشخص مقایسه کنند.
راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5)، یکی از معتبرترین منابع برای تعریف و شناسایی اختلالات روانی است. این راهنما، ابزار اصلی روانشناسان و روانپزشکان در ارزیابی و تشخیص مشکلات روانی است و چندین معیار کلیدی برای تشخیص اختلالات ارائه میدهد. این معیارها به طور دقیق طراحی شدهاند تا علائم، مدت زمان، و تاثیرات یک وضعیت روانی بر زندگی فرد را بررسی کنند.
اختلالات روانی معمولاً با مجموعهای از علائم بالینی مشخص تعریف میشوند که باید در رفتار، افکار یا احساسات فرد قابل مشاهده باشند. این علائم ممکن است شامل تغییرات شدید در خلقوخو، اضطراب، بیخوابی، یا حتی نشانههای فیزیکی مثل تپش قلب و سردرد باشند.
برای مثال:
این علائم باید از نظر شدت و تأثیر، فراتر از مشکلات عادی زندگی باشند و توسط متخصصان به وضوح شناسایی شوند.
یکی از مهمترین معیارهای شناسایی اختلالات روانی، تأثیر آن بر زندگی روزمره فرد است. اختلال روانی زمانی تشخیص داده میشود که علائم به حدی شدید باشند که عملکرد شغلی، تحصیلی، خانوادگی یا اجتماعی فرد مختل شود.
بهعنوان مثال:
تأثیر بر عملکرد روزمره نشان میدهد که مشکل فرد از نگرانیهای گذرا یا تغییرات طبیعی در زندگی فراتر رفته و نیاز به درمان دارد.
یکی دیگر از معیارهای کلیدی DSM-5، پایداری علائم در یک بازه زمانی مشخص است. این راهنما تأکید دارد که علائم باید برای مدت معینی پایدار بمانند تا از مشکلات موقتی، مثل استرسهای کوتاهمدت یا واکنشهای احساسی طبیعی، تفکیک شوند.
بهعنوان نمونه:
پایداری علائم همچنین به شناسایی اختلالات مزمن کمک میکند. برای مثال، در اختلال اضطراب اجتماعی، فرد ممکن است برای مدت طولانی از موقعیتهای اجتماعی اجتناب کند یا در مواجهه با آنها، اضطراب شدید را تجربه کند.
علاوه بر علائم، متخصصان باید به عوامل زیستی و محیطی که ممکن است به بروز یا تشدید اختلال کمک کنند، توجه داشته باشند. این عوامل شامل تغییرات شیمیایی در مغز (مانند عدم تعادل سروتونین یا دوپامین)، ژنتیک، یا تجربههای آسیبزا در گذشته میشوند. DSM-5 این عوامل را در نظر میگیرد تا تصویر جامعی از وضعیت فرد به دست آید.
اختلالات روانی تنها به علائم روانشناختی محدود نمیشوند و معمولاً عوامل زیستی و محیطی نیز در بروز آنها نقش دارند. برای مثال، در بسیاری از موارد، تغییرات شیمیایی در مغز، مانند کاهش سطح سروتونین یا دوپامین، میتواند منجر به بروز افسردگی شود. از سوی دیگر، عوامل محیطی مانند استرس ناشی از از دست دادن شغل یا تجربههای ناخوشایند دوران کودکی نیز ممکن است محرک اختلالات روانی باشند.
یکی از جنبههای مهم DSM-5 توجه به زمینههای فرهنگی و اجتماعی است. به این معنا که رفتارها و الگوهایی که در یک فرهنگ خاص پذیرفته شدهاند، ممکن است در فرهنگ دیگر غیرعادی تلقی شوند. برای مثال، ممکن است برخی از باورها یا رفتارهای مذهبی در یک فرهنگ عادی به نظر برسند اما در فرهنگ دیگر بهعنوان علائم اختلال روانی تشخیص داده شوند. DSM-5 این نکته را در تشخیصها لحاظ میکند تا از برداشتهای نادرست فرهنگی جلوگیری شود.
اختلالات روانی چیست این سوالی است که بسیاری از افراد به دنبال پاسخ آن هستند. اختلالات روانی و مشکلات روانی روزمره هر دو بر ذهن و احساسات افراد تأثیر میگذارند، اما تفاوتهای قابل توجهی در شدت، مدت زمان و تأثیرات آنها بر زندگی فردی دارند. اختلال روانی معمولاً به وضعیتی اطلاق میشود که علائم آن شدید و پایدار هستند و به طور چشمگیری عملکرد روزانه فرد را مختل میکنند. این اختلالات نیازمند درمان تخصصی هستند و معمولاً برای مدت طولانی ادامه دارند، در حالی که مشکلات روزمره روانی اغلب موقتی هستند و با گذشت زمان یا تغییر شرایط، بهبود مییابند.
از سوی دیگر، مشکلات روزمره روانی به احساسات یا مشکلاتی اطلاق میشود که معمولاً در نتیجه استرسهای روزانه، مشکلات شغلی، خانوادگی یا تحصیلی به وجود میآیند. این مشکلات معمولاً کوتاهمدت هستند و افراد میتوانند با استفاده از راهکارهای مقابلهای، استراحت یا حمایت اجتماعی، آنها را مدیریت کنند. به عنوان مثال، فردی ممکن است پس از یک روز سخت کاری احساس استرس یا اضطراب کند، اما با گذشت زمان و آرامش، این احساسات از بین میروند.
تفاوت اصلی بین این دو در این است که اختلالات روانی چیست و چرا باید به آنها توجه کرد. اختلالات روانی معمولاً به درمانهای پزشکی و روانشناسی نیاز دارند، زیرا میتوانند بر کیفیت زندگی فرد تأثیرات بلندمدت و عمیقی بگذارند. در حالی که مشکلات روزمره روانی اغلب با تغییرات ساده در سبک زندگی، زمان استراحت یا تغییر محیط حل میشوند. به عبارت دیگر، اختلالات روانی به طور معمول از سطحی بالاتر از استرس و مشکلات روزمره عبور میکنند و نیازمند توجه و درمان تخصصی هستند.
جمع بندی
در نهایت، میتوان گفت که اختلالات روانی شرایطی پیچیده و گسترده هستند که میتوانند تأثیرات عمیقی بر زندگی فرد بگذارند. این اختلالات معمولاً با علائم واضح و پایدار همراه هستند و نیاز به درمان تخصصی دارند تا فرد بتواند به بهبود عملکرد خود در زندگی روزمره بپردازد. از سوی دیگر، مشکلات روانی روزمره معمولاً موقتی بوده و بیشتر ناشی از استرسهای عادی زندگی هستند که با استفاده از روشهای ساده مانند استراحت و حمایت اجتماعی قابل مدیریت اند.
مهم است که افراد قادر باشند تفاوت میان اختلالات روانی و مشکلات روانی روزمره را تشخیص دهند، زیرا اختلالات روانی نیاز به درمان و مراقبت حرفهای دارند، در حالی که مشکلات روزمره معمولاً خود به خود بهبود مییابند. در صورت بروز علائم و نشانههای شدید و پایدار که بر کیفیت زندگی تأثیر میگذارند، مراجعه به متخصص روانشناسی و روانپزشکی ضروری است تا فرد بتواند کمکهای لازم را دریافت کرده و به روند بهبودی خود ادامه دهد.
مرکز آموزش و کوچینگ روانشناسی فرینش اولین پلتفرم برای رشد روانشناسان بعد از تحصیلات آکادمیک میباشد که در واقع این افراد میتوانند بهصورت پایهای در دورههای آموزشی ما شرکت کرده و با آموزشهای دورهای کاملی که وجود دارد به صورت حرفهای مشاوره روانشناسی را یادبگیرند تا بتوانند در این بازار کار به سراغ شغل مورد نظر خود یعنی مشاوره روانشناسی بروند.